İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlu, bilimsel kariyerinde şehir içi ulaşımın en büyük yan etkilerinden biri olan hava kirliliğine, mühendislik ve optimizasyon yöntemleriyle çözüm bulmayı hedefleyen, iddialı bir araştırma projesine liderlik etti. “Ulaştırma Ağlarının Çevreye Duyarlı Optimizasyonu” başlıklı projede, hem mezo ölçekli dinamik trafik ataması modellemesi hem de benzetim tabanlı çözüm yöntemleri süreçlerini yöneterek, ulaşım planlamasında çevresel maliyetleri merkeze alan bir vizyonu hayata geçirdi.

Proje kapsamında, küçük ölçekli gerçek bir yerleşim yerinin ulaşım ağı, trafik akımlarının neden olduğu emisyonları en aza indirecek şekilde yeniden optimize edildi. Bu amaçla, dinamik ağ yükleme problemi olarak formüle edilen sorun, benzetim tabanlı ve soruna özel kesin çözüm yöntemleriyle ele alındı. Projenin en yenilikçi yönlerinden biri, yolculuk süresi gibi geleneksel maliyetlerin yanı sıra enerji etkinliği, çevresel etkenler ve sürdürülebilirlik gibi unsurları da içeren yeni bir maliyet fonksiyonu geliştirilmesi oldu.

“Ulaşım ağlarını tasarlarken sadece ‘en hızlı’ rotayı değil, aynı zamanda ‘en temiz’ rotayı da düşünmeliyiz. Trafiğin çevresel maliyetini mühendislik denklemlerimizin bir parçası haline getirmek, bilimsel vizyonumu ve toplumsal sorumluluk anlayışımı bir üst seviyeye taşıdı. Mezo ölçekli modellerle hem hesaplama yükünü yönetilebilir kılmak hem de mikro ölçekli simülasyonlarla karşılaştırmalı analizler yapmak, araştırmacı kimliğimi teorik ve pratik arasında bir denge kurma yönünde sağlamlaştırdı.” diyor Çelikoğlu.

Projenin yürütücülüğünü üstlenen Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlu ve ekibi, yalnızca akademik bir model geliştirmekle kalmadı, aynı zamanda farklı trafik yönetimi ve altyapı iyileştirme senaryolarının emisyonlar üzerindeki etkilerini de analiz etti. Bu sayede, karar vericilere fayda-maliyet analizleri için kritik veriler sunuldu. Geliştirilen modeller, uygulama programlama arayüzleri (API) sayesinde farklı emisyon modelleriyle entegre olabilme esnekliğine sahipti.

İTÜ, ulaşım mühendisliğini çevre bilimleriyle bütünleştirerek sürdürülebilir kentler için bir araç sunarken, Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlu gibi öncü akademisyenlerimize de bilimsel dünyada ve toplumda kalıcı bir etki yaratma fırsatı tanıyor. Çelikoğlu’nun bu projesi, üniversitemizin mühendislik çözümlerini gezegenin geleceği için ürettiği bir ortamın ürünüdür.