Trafik sıkışıklığı ve güvenlik, kent içi ulaşımlarda hem bireylerin günlük yaşamını hem de şehirlerin sürdürülebilirliğini doğrudan etkileyen temel sorunlar arasında yer alıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Ulaştırma Mühendisliği doktora öğrencisi Sadullah Göncü, lisansüstü eğitimi sırasında yer aldığı bir araştırma projesiyle bu sorunlara bilimsel çözüm önerileri sunan özgün çalışmalar geliştirdi. TÜBİTAK 1001 Programı tarafından desteklenen ve Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlu’nun yürütücülüğünü üstlendiği proje, “İşbirlikçi Taşıt Dinamiklerinin Trafik Akım Modellemesine Etkileri: Benzetim ve Kontrol” başlığını taşıyor.
Sadullah Göncü’nün ilk kez bir araştırma projesinde görev aldığı bu kapsamlı çalışma, aynı zamanda kendi doktora tezinin de temelini oluşturdu. Gerçek trafik ağı verileri üzerinden yürütülen projede, sürücülü ve sürücüsüz araçların birlikte yer aldığı karma trafik yapılarında, işbirlikçi uyarlamalı seyir denetimi (CACC) gibi akıllı taşıt teknolojilerinin trafik akışı üzerindeki etkileri analiz edildi.
“Veri analizi, matematiksel modelleme, kontrol ve otomasyon kuramlarının trafik akım denetimine uygulanması, bilimsel raporlama, akademik yazım süreçleri ve kongrelere katılım gibi birçok konuda tecrübe edinme fırsatı buldum. Ayrıca, proje konuları ile ilgili dersleri İTÜ bünyesinde doktora ders dönemimde almış olmam, süreci benim için daha da verimli kıldı.” diyor Sadullah.
Göncü, araştırma sürecinde yürütücü Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlu ile yakın çalışarak akademik gelişimini pekiştirdiğini ve projeye sonradan katılan araştırmacı Dr. Mehmet Ali Silgu ile yürüttükleri iş birliğinin, yeni projelerin yazım sürecine de katkı sağladığını belirtiyor. EWGT 2024 Kongresi’nde proje kapsamında hazırlanan bir yayını sunan Göncü’nün bu deneyimi, lisansüstü eğitimin disiplinlerarası projelerde nasıl bir itici güç olabileceğini de ortaya koyuyor.
Proje, H∞ kontrol yöntemi gibi gelişmiş kontrol yaklaşımlarını trafik akım modellemelerine entegre ederek; sistemsel gecikme, seyahat süresi, yakıt tüketimi ve emisyon salımı gibi önemli performans göstergeleri açısından çözüm önerileri sunuyor. Trafik tıkanıklığıyla mücadelede işbirlikçi taşıt sistemlerinin potansiyelini değerlendiren çalışma, akademik çıktılarının yanı sıra; kent içi yüksek standartlı yollarda karar vericilere yol gösterebilecek uygulama verileri de üretiyor.
Projenin geliştirdiği metodoloji, halen geliştirilmeye devam ediyor ve yeni projelerin hazırlanmasına katkı sağlayan fikrî bir temel oluşturuyor. İTÜ ITS Research Lab bünyesinde yürütülen ve çok disiplinli araştırma ekibinin katkılarıyla ilerleyen bu çalışma, ulaştırma mühendisliği alanında yerli ve yenilikçi katkılar sunmaya devam ediyor. Proje çıktıları ve akademik yayınlara its.itu.edu.tr/publications adresinden erişilebiliyor.
