Güvenli yaşam alanları sadece güçlü yapılarla değil, akılcı iç mekân tasarımıyla da inşa edilir. Bu bakış açısıyla İstanbul Teknik Üniversitesi çatısı altında yürütülen ve TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı tarafından desteklenen bir araştırma projesinde, Mimari Tasarımda Bilişim Doktora Programı öğrencisi ve araştırma görevlisi Uğur Efe Uçar, yaşam güvenliği odaklı tasarım anlayışını merkeze alan bilimsel bir sürecin parçası oldu. Deprem gibi yıkıcı afetlerin etkilerini konut iç mekânında azaltmayı hedefleyen çalışmada Uçar, hem veri analizi hem de tasarım modelleme süreçlerinde aktif rol üstlenerek disiplinlerarası bir araştırma pratiği deneyimledi. İTÜ’de aldığı doktora eğitiminin sağladığı metodolojik birikimi projeye taşıyan Uçar, tasarım rehberinin oluşturulması ve çok hedefli optimizasyona dayalı çözümler geliştirilmesi aşamalarında katkı sundu.

“İTÜ’de aldığım lisansüstü eğitim sayesinde metodoloji geliştirme, veri analizi ve disiplinlerarası bakış açımı projeye yansıtma imkânı buldum. Akademik yazım pratiğim gelişti, araştırmacı kimliğim pekişti,” diyor Uğur Efe

Proje, Prof. Dr. Seniye Banu Garip yürütücülüğünde üç temel aşamada ilerledi. İlk olarak, literatürde yer alan veriler analiz edilerek konut iç mekân bileşenlerine yönelik risk ve strateji temelli bir kriterler seti oluşturuldu. İkinci aşamada, bu veriler görsel senaryolarla desteklenerek bir tasarım rehberine dönüştürüldü. Son aşamada ise Baskın Olmayan Çok Hedefli Genetik Algoritma yöntemiyle, azaltılmış deprem riski taşıyan mekân çözümleri geliştirildi ve bu çözümler doğrultusunda özel bir mobilya ailesi tasarlandı.

Elde edilen çıktılar, yalnızca akademik değil, toplumsal etki açısından da güçlü bir potansiyel taşıyor. Türkçe ve İngilizce olarak İTÜ Yayınevi tarafından yayımlanan “Konut İçi Deprem Risklerini Azaltmaya Yönelik Tasarım Rehberi”, hem profesyonel tasarımcılar hem de konut kullanıcıları için erişilebilir ve uygulanabilir bir kaynak niteliğinde. Ayrıca geliştirilen modelin okul, hastane gibi çok kullanıcılı yapı türlerine uyarlanabilir olması, çalışmanın yaygın etki kapasitesini artırıyor.

   

Uğur Efe Uçar’ın katkı sunduğu bu çalışma, deprem güvenliğini yalnızca taşıyıcı sistemlerle değil, iç mekân tasarımı üzerinden ele alarak bilimsel ve toplumsal farkındalığı artırmayı hedefliyor. Tasarım, mühendislik ve kullanıcı güvenliği arasında güçlü bağlar kuran bu yaklaşım, iç mekânda güvenli yaşam alanları oluşturmanın mümkün ve gerekli olduğunu ortaya koyuyor.